Chế độ xuất nhập khẩu tại chỗ là một cơ chế quan trọng trong hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam, cho phép doanh nghiệp thực hiện các giao dịch mua bán hàng hóa mà không cần phải trải qua quy trình xuất nhập khẩu truyền thống qua biên giới. Đây là một phương thức linh hoạt, đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp có chuỗi cung ứng phức tạp hoặc các công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Gần đây, Việt Nam đã có những sửa đổi và làm rõ đáng kể đối với các quy định liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ, đặc biệt là trong Luật Hải quan và Luật Thuế Giá trị gia tăng (VAT). Những thay đổi này nhằm mục đích chính thức hóa các giao dịch này và loại bỏ những điểm không rõ ràng trước đây, mang lại sự minh bạch và thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.
Định nghĩa và Phạm vi Áp dụng được Mở rộng
Một trong những điểm đáng chú ý nhất là định nghĩa về giao dịch tại chỗ đã được tinh chỉnh. Quy định mới đã loại bỏ yêu cầu trước đây về việc các thương nhân nước ngoài phải không có sự hiện diện tại Việt Nam để giao dịch được coi là xuất nhập khẩu tại chỗ. Điều này mở rộng phạm vi áp dụng, tạo điều kiện cho nhiều hình thức giao dịch hơn.
Ngoài ra, luật sửa đổi cũng bao gồm các tờ khai hải quan đang chờ thông quan, giúp các doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc quản lý và thực hiện các giao dịch này.
Thay đổi Quan trọng về Thuế VAT: Áp dụng mức 0% từ 01/07/2025
Thay đổi lớn nhất nằm ở sửa đổi Điều 9 của Luật Thuế VAT. Quy định mới đã mở rộng định nghĩa về hàng hóa xuất khẩu đủ điều kiện hưởng thuế suất VAT 0%. Kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2025, các hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ sẽ chính thức được áp dụng mức thuế suất VAT 0%. Đây là một điểm cực kỳ quan trọng, giúp giảm gánh nặng tài chính và tăng cường tính cạnh tranh cho các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động này.
Việc áp dụng mức thuế VAT 0% cho xuất khẩu tại chỗ mang lại nhiều lợi ích:
- Giảm chi phí: Doanh nghiệp không phải chịu gánh nặng thuế VAT đầu ra, giúp tối ưu hóa dòng tiền và giảm giá thành sản phẩm.
- Nâng cao tính cạnh tranh: Hàng hóa xuất khẩu tại chỗ trở nên cạnh tranh hơn về giá trên thị trường quốc tế.
- Khuyến khích sản xuất trong nước: Thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất và chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Các Thực Tiễn Tốt Nhất để Thực hiện Xuất Nhập khẩu Tại Chỗ Thành công
Để đảm bảo quá trình xuất nhập khẩu tại chỗ diễn ra suôn sẻ, các doanh nghiệp nên tuân thủ các thực tiễn tốt nhất sau:
- Xác định thông tin hàng hóa: Đảm bảo tất cả thông tin về hàng hóa (mã HS, mô tả, số lượng, giá trị) được chính xác và đầy đủ.
- Chuẩn bị đầy đủ tài liệu liên quan: Bao gồm hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói, và các giấy phép cần thiết (nếu có).
- Đăng ký với cơ quan hải quan: Đảm bảo doanh nghiệp đã đăng ký và được phép thực hiện các giao dịch xuất nhập khẩu tại chỗ.
- Hoàn thành các thủ tục hải quan: Nộp tờ khai hải quan và các chứng từ liên quan đúng thời hạn và theo quy định.
Hồ sơ Hải quan Yêu cầu
Theo các Thông tư hiện hành như Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC, hồ sơ hải quan cho hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ thường bao gồm:
- Tờ khai hải quan điện tử hoặc tờ khai hải quan giấy.
- Hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp đồng gia công (nếu có).
- Hóa đơn thương mại.
- Bảng kê chi tiết hàng hóa (nếu cần).
- Chứng từ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa (nếu có yêu cầu).
- Giấy phép xuất nhập khẩu hoặc các giấy tờ kiểm tra chuyên ngành (đối với hàng hóa đặc biệt).
Bài viết cũng làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan:
- Bên xuất khẩu: Có trách nhiệm khai báo đầy đủ và chính xác thông tin hàng hóa, đảm bảo hàng hóa đủ điều kiện xuất khẩu tại chỗ.
- Bên nhập khẩu: Có trách nhiệm khai báo và hoàn thành nghĩa vụ thuế (nếu có) đối với hàng hóa nhập khẩu tại chỗ.
- Cơ quan hải quan: Thực hiện kiểm tra, giám sát và giải quyết các thủ tục liên quan, đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Lời khuyên cho Doanh nghiệp
Với những thay đổi sắp tới, các doanh nghiệp nên chủ động theo dõi các sửa đổi tiềm năng khác của pháp luật và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng chế độ xuất nhập khẩu tại chỗ sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, giảm thiểu rủi ro pháp lý và nâng cao hiệu quả kinh doanh.